










|
Балада пра чалавека, які змагаўся са смерцю
- Кашаль зваліў, ахутаў,
- Грудзі пачаў сціскаць:
- "Хутчэй прынясіце путы,
- Ён не хоча смерць паважаць".
- Лёд на сценах. Калоціць. Цяжка.
- І з-за вуснаў ізноў, ізноў,
- Як віно з заімшэлай пляшкі,
- Выцякае паволі кроў.
- Смерць прыйшла і на ложак мосціцца.
- Гэта лепей... Не можна жыць.
- Так усё жадана і проста:
- Падкарыцца, павекі стуліць.
- Будзе цёпла... Спакой навекі...
- У грудзях не смыліць агнём...
- І не будзе гвалту і здзеку,
- І руін за разбітым шклом.
- "Горад... горад... родны мой... любы...
- Па-над вулкамі тлусты чад...
- Ўсіх знішчаюць... бетонныя кубы -
- Камісара гестапа загад.
- Гад адзін, а тысячы гінуць...
- Ўсе здаровыя - цяжка канаць...
- Хутка два... ён выйдзе з машыны.
- Трэба ўстаць, трэба ўстаць.
- Ёсць загад... Мелі ўсе ахвоту.
- Ён сябрам заявіў тады:
- "Права мне надалі сухоты
- І юнацкія вашы гады".
- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Цяжка ўстаць, бы дзіцёнку з калыскі,
- Трэба думаць, хадзіць, глядзець.
- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- А над ім, схіліўшыся нізка,
- Умаўляе пяшчотна смерць:
- "Што ты трызніш. Лепей памерці
- І спакойна марыць і спаць.
- Спаць так добра".
- - "А боль у сэрцы?
- Трэба ўстаць! Трэба ўстаць!.."
- - "Спі, каханы. Галоўка цяжкая...
- Сон апошні цябе атуліў..."
- - "Прэч адсюль...
- Не магу...
- Не жадаю...
- Я не ўсё давяршыў".
- Як на хвалях ложак хістаўся,
- Заставалася сорак хвілін.
- Ён паволі, па частках падняўся
- Бы цяслярскі аршын.
- І хоць смерць абяцала цішу,
- Мяккі сон, салодкі дурман -
- Ён як п'яны з пакоя выйшаў,
- Намацаўшы ў кішэні наган.
- Валаклася за ім неадступна,
- Бо лічыла ганьбою адстаць,
- Сто разоў на кожнай прыступцы
- Запрашала легчы й не ўстаць,
- Але ён, слабы і галодны,
- Адказаў, сціскаючы рот:
- "Што мне скажа мой горад родны?
- Што мне скажа родны народ?
- Што мне выгляд твой дзікі і грозны?
- Вось той дом. Я памру ў барацьбе.
- Ты спачатку мярзотніка возьмеш.
- Я прымушу цябе.
- Тормаз рыпнуў... Ідзе па алеі...
- Адыдзі і не замінай,
- Адыдзі, адыдзі хутчэе,
- Стань унь там і маўчы, чакай".
- Першы стрэл упэўнена гакнуў,
- Другі трапіў яшчэ камусь:
- "Атрымай, атрымай, сабака,
- Хай жыве Беларусь!"
- Вось штыхоў халодныя джалы,
- Вось апошні да смерці парог...
- Смерць зубамі заскрагатала:
- "Ён памрэ, але ён перамог".
- Чалавек на нагах хіснуўся,
- Проста рукі злажыў накрыж,
- Паглядзеў на яе, усміхнуўся:
- "Што чакаеш?.. Хадзі ж... Хадзі ж".
|