Быў. Ёсць. Буду. - прысвячаецца Уладзiмiру Караткевiчу

Пасля смерці маёй маці Наталлі Сямёнаўны, сястры Уладзіміра Сямёнавіча Караткевіча, яго аўтарскае права перайшло да мяне. Справа падтрымкі вялікай спадчыны У.Караткевіча мае як юрыдычны, так і маральны аспекты. Я ўдзячна тым айчынным выдавецтвам, якія сур'ёзна займаюцца выданнем твораў У.Караткевіча, і калі нават узнікаюць у іх нейкія юрыдычныя парушэнні, звязаныя з аўтарскім правам, я на многае не звяртаю ўвагі, бо гэтыя кнігі выдаюцца на беларускай мове, іх будуць чытаць людзі, гэта будзе спрыяць распаўсюджванню і пашырэнню ўжывання роднай мовы, цікавасці да гісторыі нашага краю, а дзеля гэтага жыў і працаваў Уладзімір Сямёнавіч.

Цяжэй з замежнымі выдавецтвамі, асабліва калі гэта тычыцца выдання твораў, якія не былі перакладзены пры жыцці Уладзіміра Сямёнавіча. Нядаўна выдавецтвам "Амфора" (РФ, г. Санкт-Пецербург) быў выдадзены раман "Христос приземлился в Гродно" у перакладзе на рускую мову А. Сурніна. У сярэдзіне красавіка з Санкт-Пецярбурга мне патэлефанавала намеснік арт-дырэктара "Амфоры" сп. Суворава Е.С. і паведаміла, што ў іх ёсць добры пераклад рамана "Хрыстос прызямліўся ў Гародні", і прапанавала надрукаваць яго. Я аднеслася да гэтага з насцярогай, маючы упэўненасць, што няякасны пераклад лепш не друкаваць наогул. Я параілася з А.І. Мальдзісам, ён сказаў, што чытаў некалькі раздзелаў і лічыць, што можна друкаваць. Трэба заўважыць, што ў перакладзе сапраўды ёсць добрыя раздзелы, да якіх няма пытанняў, напэўна, яны і трапілі А.І. Мальдзісу. Яшчэ ён сказаў, што добра было б атрымаць рэцэнзію перакладчыка, які раней перакладаў на рускую мову творы Уладзіміра Караткевіча. Я вырашыла, што не пашкодзіць мне і самой пачытаць гэты пераклад.

У наступнае тэлефанаванне сп. Суворавай (напрыканцы красавіка) мы дамовіліся, што яна дашле мне першыя чатыры раздзелы перакладу, а таксама будзе займацца атрыманнем рэцэнзіі перакладчыка. Такім чынам, ішлі рабочыя перамовы. Калі я прачытала дасланы пераклад, перш за ўсё мяне здзівіла, што старадаўняя Гародня ператварылася ў сучаснае Гродна. У часы дзеяння рамана яшчэ не было Гродна! (Дарэчы, Менск у перакладзе застаўся Менскам). Няма адзінства ў перакладзе імён і тапонімаў (напрыклад, засталося беларускае гучанне імён Цыкмун, Ян, Пархвер, але Цыпрыян стаў Киприаном, Юстын - Устином, Рыгор Гарадзенскі - Григорием Гродненским). Да таго ж , пераклад мае прыкрыя недакладнасці і памылкі, якія часам скажаюць сэнс аўтарскага тэксту .

Я чакала тэлефанавання з Санкт-Пецербургу, але яго не было. Я падумала, што справа нетэрміновая і гэтае выданне запланавана, магчыма, на наступны год. Але ўсё ж вырашыла напісаць ліст па электроннай пошце (адваротны адрас застаўся ў кампутары). 18 траўня я адаслала ліст, у якім выказала свае заўвагі і прапановы, а таксама і спадзяванне прачытаць астатні тэкст перакладу. Якім жа было маё здзіўленне, калі на наступны дзень у кнігарні "Акадэмкніга" я ўбачыла на паліцы кнігу "Христос приземлился в Гродно" (дарэчы, падпісаную да друку 7.04.2006)!

Сп. Суворава казала мне: "У нас солидное издательство, мы работаем с хорошими переводчиками". Незразумела толькі, як паважнае выдавецтва дазваляе сабе парушэнне закона аб аўтарскім праве, а намеснік яго дырэктара - абмяркоўваць пытанні перакладу і рэцэнзіі, ведаючы, што кніга ўжо надрукавана.

Шкада, што выдавецтва паспяшалася надрукаваць і перадаць у продаж гэтую кнігу. Хацелася б, каб вялікая праца перакладу рамана была даведзена да канца, каб пераклад быў варты імя Уладзіміра Караткевіча і ўвагі чытача, для якога працаваў пісьменнік, шчыруюць выдавецтвы і перакладчыкі. Таму праз газету і "Інтэрнэт" звяртаюся да тых, хто хацеў бы набыць гэтую кнігу.

Дарагія сябры! Чытайце раман "Хрыстос прызямліўся ў Гародні" так, як яго напісаў Уладзімір Караткевіч, на нашай роднай мове, нават калі для гэтага вам патрэбна будзе абкласціся рознымі слоўнікамі і энцыклапедыямі! Няма сэнсу траціць немалыя грошы (а каштуе кніга 21 300 рублёў) на няякасны тавар.

З павагай,

Алена Сінькевіч

Халодным зімовым вечарам у канцэртнай зале "Мінск" адбыўся цудоўны сумесны канцэрт беларускага выканаўцы Зміцера Вайцюшкевіча і музычнага калектыву WZ-orkestra. На жаль, не ўсе музыкі аркестру прымалі ўдзел у мерапрыемстве пад загадкавай назвай "Паравіны году" (колькі я не цікавілася ў непасрэдных сведкаў канцэрту, што ж значыць слова "паравіны", - ніхто так і не здолеў мне гэта растлумачыць, таму й назва была класіфікавана як "загадкавая"). Але ж большая частка музыкаў сё ж прысутнічала на сцэне, гэта: Аляксандр Шувалаў (баян), Вячаслаў Сяргеенка (кантрабас, бас-гітара), Ксенія Мінчанка (скрыпка, дадатковы спеў), Алег Івановіч (акустычная гітара, электрычная гітара, дадатковы спеў), Юрась Мартынаў (акустычныя бубны), Андрэй Лабчэўскі (фартэпіяна, клавішы), Зміцер Ціхановіч (труба) і, вядома, Зміцер Вайцюшкевіч, які, акрамя таго што па большай частцы спяваў і час ад часу жартаваў і расказваў розныя цікавыя здарэнні і выпадкі з асабістага жыцця, дык яшчэ й граў на кларнэце і акустычнай гітары.

Канцэрт атрымаўся звышфайным: цёплая атмасфера ў зале, адсутнасць нервовасці і напружанасці на сцэне, прафесійнасць музыкаў (дарэчы, кожны з іх вылучыўся сваёй арыгінальнасцю ў час выканання сольнага номеру\фрагменту: да прыкладу, Ксенія Мінчанка праспявала японска-беларускую песеньку пад акустычныя бубны Юрася Мартынава, Аляксандр Шувалаў неаднаразова працінаў душу мілагучным спевам клавішаў баяна...).

У той вечар са сцэны прагучалі спевы на словы Алеся Камоцкага, Леаніда Дранько-Майсюка, Рыгора Барадуліна, Уладзіміра Караткевіча.... былі спробы (і месцамі паспяховыя) праспяваць разам з залай... На словы Уладзіміра Сямёнавіча Караткевіча была пакладзена музыка Зміцера Вайцюшкевіча, у выніку чаго атрымаліся цудоўныя спевы "У жніўны дзень", "Ўкруг месяца туманнае гало...", "Нёман" і шматлікія іншыя. Пасля канцэрту публіка не хацела разыходзіцца, апладыравала стоячы і выклікала музыкаў некалькі разоў "на біс". Што цікава, у час канцэрту публіка прасіла выканаць спеў на словы Караткевіча, але зале было ветліва адмоўлена (з запрашэннем у хуткім часе наведаць канцэрт, у якім гэты спеў прагучыць), але "на біс" музыкі сё ж праспявалі яго. За гэта ім вялікі дзякуй, а яшчэ большы дзякуй за звышфайны вечар і зарад цудоўнага настрою на некалькі дзён пасля яго! Дзякуй!!!

Падведзены вынікі Рэспубліканскага конкурса адукацыйных сайтаў, у якім наш праект заняў прызавыя месцы адразу ў дзвюх намінацыях. Віншуем сябе!

Дзяржаўны канцэртны аркестр Беларусі пад кіраўніцтвам Міхаіла Фінберга ў Клубе імя Дзяржынскага прэзентаваў новую праграму з песняў на словы Уладзіміра Караткевіча. Прагучала каля 30 твораў, напісаных Э.Зарыцкім, В.Сярых, А.Елісеенкавым, А.Навуменка, А.Атрашкевіч і іншымі, у выкананні салістаў аркестра. Папярэдне створаны ажыятаж не дазволіў многім трапіць на канцэрт. Што ж, пачакаем новай сустрэчы. Дарэчы, паўсюль падкрэслівалася, што дагэтуль на словы У.Караткевіча была напісана толькі адна песня - "Бацькаўшчына". Свядома ці не, але замоўчвалася цудоўная нізка песняў, створаная бардам Алесем Камоцкім.

26 лістапада 2003 года ў Музеі Уладзіміра Караткевіча МПТК электронікі адбыўся вечар, прысвечаны чарговай гадавіне Дня Народзінаў пісьменніка.

У праграме мерапрыемства навучэнцы каледжа і спецыяльна запрошаныя госці мелі магчымасць пабачыць літаратурна-слайда-музычную кампазіцыю "Памяць зямлі беларускай", флэш-комікс Караткевіча "Падарожжа ў XVI стагоддзе", і, вядома, сайт "Быў. Ёсць. Буду", прэзентацыя якога была прызначана на гэты святочны дзень.

Пасля "практычнай" часткі праграмы, падрыхтаванай навучэнцамі каледжа, слова было дадзена гасцям вечара. Успамінамі пра Караткевіча падзяліліся: яго пляменніца Алена Іванаўна Сінькевіч, акадэмік, дырэктар інстытута літаратуры НАН Уладзімір Гніламёдаў, доктар філалагічных навук, прафесар Адам Мальдзіс, сябар Караткевіча, кандыдат філалагічных навук, даследчык творчасці пісьменніка Анатоль Верабей.

Пасля завяршэння вечара госці сабраліся за кубачкам кавы і шчыра пагутарылі пра Караткевіча-пісьменніка і Караткевіча-проста чалавека.

Вечар атрымаўся цудоўным - усе госці і ўдзельнікі засталіся задаволены, ну а Музей папоўніўся новымі экспанатамі.